Hoe milieuvriendelijk en duurzaam zijn elektrische auto’s echt?

Goed nieuws: een gigantisch gereduceerde carbon footprint

Omdat er veel factoren en variabelen meespelen, is een specifiek en eenduidig antwoord op de vraag hoe schoon elektrische auto’s zijn niet te geven. Wat we wel kunnen zeggen, is dat de carbon footprint van de elektrische auto over de volledige levensduur minimaal 40 en maximaal 80 procent lager is. Dat is goed nieuws. Het grote verschil wordt vooral bepaald door hoe groen de elektriciteit is die wordt gebruikt voor het laden van de accu’s en hoe groen de toeleveringsketen is.

Geen CO2 uitstoot

De officiële specificaties van elektrische auto’s geven een CO2-uitstoot van 0 gram per kilometer aan. Daar zit uiteraard de grote winst. Dit is het resultaat van de verplichte Europese verbruikstest.

Hoewel er geen directe uitstoot is, is er wel indirecte uitstoot. Deze is gerelateerd aan de opwekking van elektriciteit. In ons land wordt nog steeds bijna de helft van de de elektriciteit opgewekt door kolen- en gascentrales, wat bijdraagt aan de CO2-uitstoot van EV’s.

Groene stroom uit (eigen) zonnepanelen is een duurzaam en financieel interessant alternatief. Door deze voordelen neemt het aandeel steeds verder toe.

Het productieproces en het kantelpunt

Laten we niet alleen naar de CO2-uitstoot van de auto kijken. Bij de productie van een auto komt ook CO2 vrij. Vooral (het winnen van de grondstoffen voor) de productie van het accupakket zorgt voor aanzienlijke extra CO2-uitstoot. Dit betekent dat de CO2-voetafdruk van een nieuwe elektrische auto in de showroom groter is dan die van een brandstofauto.

Naarmate de elektrische auto minder CO2 uitstoot per gereden kilometer, wordt deze achterstand geleidelijk ingehaald. Volgens onderzoek van TNO heeft een elektrische auto na ongeveer 39.000 kilometer het kantelpunt bereikt. Over de gehele levensduur zorgt een elektrische auto dan al snel voor 35 tot 55 procent minder CO2-uitstoot dan een vergelijkbare benzineauto.

Fijnstof en stikstofoxiden

Maar er is meer dan alleen CO2. Elke auto produceert fijnstof, kleine deeltjes die schadelijk zijn voor de gezondheid. Elektrische auto’s hebben geen directe uitstoot van stikstofoxiden (NOx), hoewel deze schadelijke stoffen bij de productie van elektriciteit nog wel vrijkomen.

Hergebruik en recycling: de sleutels tot minder impact

Terwijl elektrische voertuigen in het dagelijks gebruik al flinke duurzaamheidsvoordelen bieden en de techniek steeds volwassener wordt, geldt dat ook steeds meer voor de volledige EV-keten. 

De huidige generatie batterijen heeft een zeer lange levensduur en relatief weinig degradatie (afname van de laadcapaciteit). Wanneer de capaciteit minder dan 70% is, kunnen de batterijen na hun eerste leven in de elektrische auto, een tweede leven krijgen voor bijvoorbeeld energieopslag in bedrijven of huishoudens. Zo gebruikt de Johan Cruyff Arena al meerdere jaren batterijen uit Nissan Leafs voor de balancering van hun energievraag en -aanbod.

Ten slotte worden deze batterijen, net als alle batterijen, gerecycled. De verwachting is dat dit proces de komende jaren steeds volwassener en duurzamer wordt.

Op de goede weg

Hoewel elektrische auto’s niet volledig klimaatneutraal zijn en nog altijd negatieve milieu-impact hebben, tonen verschillende studies aan dat ze over de hele levensduur flink schoner zijn dan brandstofauto’s. Het verminderen van CO2-uitstoot, fijnstof en NOx-uitstoot zijn belangrijke voordelen van elektrische voertuigen. Het blijft belangrijk om te investeren in groene energiebronnen (zoals windenergie en eigen zonnepanelen), om de auto zo efficiënt mogelijk te rijden en de accu’s een tweede leven te geven en te recyclen. Zo kan de maximale potentiële duurzaamheidsverbetering van 80% ten opzichte van brandstofauto’s daadwerkelijk worden behaald.